SĄD WZYWA! ALE CZY ŚWIADEK/STRONA POZWANA MUSI?

Wezwanie to jedno, ale wola uczestnictwa w procesie to drugie.

Historia jednej z klientek posłużyła mi za wstęp do popełnienia tego wpisu.

Sprawa rozwodowa, w której jedno z małżonków nie widzi szansy na uratowanie małżeństwa. Sędzia pokrótce wyjaśnia, czym jest rozwód i jakie niesie ze sobą konsekwencje, prosi powoda o przedstawienie jego stanowiska w sprawie. Powód informuje, że żąda rozwodu bez orzekania o winie. Sędzia zwraca się do pozwanej, prosząc o to samo. Pozwana smutno, ale z nadzieją w oczach prosi sędzię o udzielenie jej głosu. Sędzia wyraża zgodę. Pozwana łamiącym głosem informuje sąd, że prosi o mediację, gdyż widzi szansę na pogodzenie się. Sędzia cierpliwie tłumaczy, że strony zostały skierowane na mediację, ale mediacja nie doszła do skutku, gdyż powód nie wyraził na nią zgody i dodaje, że nikogo do niczego nie można zmusić. Pozwana potakuje, tak jakby zgadzała się z przedstawionymi faktami, ale mówi:

„ja nie chciałam brać udziału w tym procesie ani nie chciałam tu przychodzić. Zostałam jednak do tego zmuszona, przez co biorę udział w czymś, w czym nie mam zamiaru, więc skoro sąd przymusił mnie, abym tu przyszła, to może również przymusić powoda do tego, by uczestniczył w mediacji”.

Tak wyglądała sprawa rozwodowa w sądzie okręgowym. Czy w sądzie kościelnym jest podobnie? Czy sąd może zmusić stronę pozwaną i świadków do tego, by wzięli udział w procesie?

Nie.

Sąd kościelny nie ma żadnych środków karnych, by zmusić kogokolwiek do czegokolwiek. Nie może nałożyć kary grzywny za niestawiennictwo w sądzie. Nie może też nikogo przymusić, by odpowiedział na wezwania sądowe i łaskawie pojawił się na przesłuchaniu. Jeżeli strona pozwana lub świadkowie nie będą chcieli wziąć udziału w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, to nie wezmą w nim udziału. I o ile na brak strony pozwanej w procesie jest środek (dekret nieobecności strony pozwanej w sądzie), to na niestawiennictwo świadków nie ma. Jednak, zarówno niestawiennictwo strony procesowej, jak i świadków pociąga za sobą konsekwencje, z którymi należy się liczyć.